Τον έλεγχο των χώρων όπου στεγάζονται οι υπηρεσίες του Ευρωπαϊκού Γραφείου αλλά και κατατίθενται και εξετάζονται αιτήματα ασύλου από άλλους φορείς στο κέντρο ταυτοποίησης στη Μόρια της Λέσβου τον διεξάγει από τις αρχές Ιουνίου η G4S, η μεγαλύτερη εταιρεία ιδιωτικής ασφάλειας παγκοσμίως αναφορικά με τα έσοδα, που λογοδοτεί απευθείας στον υπεύθυνο του Ευρωπαϊκού Γραφείου.
Οπως επιβεβαίωσε στην «Εφ.Συν.» ο εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Ζαν Πιερ Σκέμπρι, «οι αρμοδιότητες του συμβαλλόμενου περιλαμβάνουν την παροχή υπηρεσιών φύλαξης σε χώρους εργασίας μέσα και έξω από τα hotspots και τον έλεγχο των προσώπων που μπαίνουν και βγαίνουν από τους χώρους εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των εργαζομένων, των ανθρώπων που ζητούν άσυλο και των επισκεπτών».
Σύμφωνα με τον κ. Σκέμπρι, οι υπάλληλοι της εταιρείας, η οποία έχει κατηγορηθεί μεταξύ άλλων για αξιοποίηση της εργασίας κρατούμενων μεταναστών σε φυλακές και για παραβίαση του κώδικα συμπεριφοράς σε ιδρύματα επιμέλειας παιδιών, λογοδοτούν στο Ευρωπαϊκό Γραφείο για ζητήματα συμπεριφοράς.
«Οπως προσδιορίζεται στο συμβόλαιο, το προσωπικό που προσλαμβάνεται από τον συμβαλλόμενο πρέπει να έχει άψογο χαρακτήρα και να παρέχει διαβεβαιώσεις για την ακεραιότητα που απαιτεί η εκτέλεση των υπηρεσιών», επισημαίνει.
Ωστόσο, δεν είναι ξεκάθαρο το πλαίσιο που επιτρέπει στο Ευρωπαϊκό Γραφείο να δημιουργεί ελεγχόμενες ζώνες στα ήδη φυλασσόμενα κέντρα ταυτοποίησης, ιδίως εφόσον το Γραφείο προβλέπεται από τον νόμο να έχει μόνο επικουρική παρουσία στην Ελλάδα στο πλευρό της ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Εφ.Συν.», τα αυξημένα μέτρα φύλαξης είχαν αποτέλεσμα να περιορίζεται στην πράξη η πρόσβαση δικηγόρων στις διαδικασίες, υπονομεύοντας την πληρότητα και την ποιότητα της νομικής συνδρομής που δικαιούνται οι πρόσφυγες.
Η μηνυτήρια αναφορά
Τα πράγματα φαίνεται πως οδηγήθηκαν στα άκρα την Τρίτη, όταν η επίμονη αμφισβήτηση, εκ μέρους των υπαλλήλων του Γραφείου, του δικαιώματος των δικηγόρων να έχουν πρόσβαση μόνο με την επίδειξη της επαγγελματικής τους ταυτότητας οδήγησε τον Δικηγορικό Σύλλογο Μυτιλήνης να υποβάλει μηνυτήρια αναφορά, με αποτέλεσμα να προσαχθεί στην αστυνομία η υπεύθυνη του Γραφείου.
«Ο Δικηγορικός Σύλλογος Μυτιλήνης θα περιφρουρήσει τα δικαιώματα τόσο των αιτούντων άσυλο όσο και των δικηγόρων έναντι οποιασδήποτε αρχής ή τρίτου δημιουργεί προσκόμματα στη σύμφωνη με τον νόμο νομική τους εκπροσώπηση. Οσον αφορά το συγκεκριμένο συμβάν, θεωρούμε ότι λύθηκε αφού αναγκαστήκαμε να προσφύγουμε στη Δικαιοσύνη και πιστεύουμε ότι στο εξής δεν θα παρουσιαστούν αντίστοιχα ζητήματα, μετά τις αναγκαίες εξηγήσεις που δόθηκαν», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Χάρης Πέτσικος, μέλος του Συλλόγου.
Η καταγγελία προστίθεται στις σοβαρές καταγγελίες δικηγόρων και οργανώσεων ότι ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Γραφείου ξεπερνά κατά πολύ τις προβλεπόμενες αρμοδιότητές του και παραβιάζει τον νόμο.
Σύμφωνα με αυτές, η συνέντευξη με τον πρόσφυγα κατά την εξέταση ασύλου σε πρώτο βαθμό γίνεται αναρμοδίως από τον ειδικό του Ευρωπαϊκού Γραφείου, ο οποίος υποκαθιστά την Υπηρεσία Ασύλου.
Μάλιστα, η διαδικασία γίνεται χωρίς μετάφραση στα ελληνικά, τη μόνη επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους κατά το Σύνταγμα.
Σε κάθε περίπτωση, η πρόσληψη της εταιρείας από το Ευρωπαϊκό Γραφείο αναδεικνύει τον φόβο που επικρατεί στις ευρωπαϊκές υπηρεσίες για το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ιδιαίτερα τεταμένη κατάσταση στα κέντρα ταυτοποίησης, μετά την εφαρμογή της διακήρυξης Ε.Ε.-Τουρκίας στις 20 Μαρτίου, χωρίς να έχουν δημιουργηθεί οι αναγκαίες υποδομές και χωρίς να υπάρχουν επαρκείς χώροι.
Οπως φαίνεται στα πρακτικά από συνάντηση που έγινε στη Χίο στις 30 Μαΐου μεταξύ της FRONTEX, του Ευρωπαϊκού Γραφείου Ασύλου, της Υπατης Αρμοστείας, ελληνικών αρχών και εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ασφάλεια αποτελεί το κυριότερο ζήτημα.
Σύμφωνα με τα πρακτικά, η Επιτροπή σχεδιάζει «να στείλει δύο ειδικούς ασφαλείας για να επεξεργαστούν ένα σχέδιο εκκένωσης/έκτακτης κατάστασης», ενώ το Ευρωπαϊκό Γραφείο ζητά από την ΕΛ.ΑΣ. να ενισχύσει τις δυνάμεις της στη Χίο για να εγγυηθεί την ασφάλεια του προσωπικού και της διαδικασίας.