Εξετάσεις Αρχιφυλάκων-Θέματα & Απαντήσεις 2ης ημέρας-Ποινική Δικονομία και Οργανισμοί. Από την Σ.Κ.Α.Υ. σε συνεργασία με τον έγκριτο νομικό κ.Νικόλαο Δερμενούδη.

Η Συνδικαλιστική Κίνηση Αστυνομικών Υπαλλήλων (Σ.Κ.Α.Υ.) Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία, με τον έγκριτο νομικό και καθηγητή ποινικού δικαίου, κ. Νικόλαο ΔΕΡΜΕΝΟΥΔΗ, πέραν των θεμάτων, εξασφάλισε και παραθέτει και τις απαντήσεις αυτών, τις οποίες κλήθηκαν να δώσουν οι υποψηφίοι για το βαθμό του Αρχιφύλακα τη 2η ημέρα των εξετάσεων (03-11-2013), στα μάθηματα του Δικονομικού Ποινικού Δικαίου και του Αστυνομικού Δικαίου.

ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΣΤΥΦΥΛΑΚΩΝ

ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΦΥΛΑΚΩΝ 3-11-2013

Αστυνομικό Δίκαιο

Οργανισμός και Κανονισμοί της Ελληνικής Αστυνομίας

Θέμα 1^ο

Έννοια πειθαρχικού παραπτώματος, άρθρο 4 του Π.Δ/τος 120/2008 (ΦΕΚ: Α 182/02-9-2008), «Πειθαρχικό Δίκαιο Αστυνομικού Προσωπικού»

Άρθρο: 4

Έννοια πειθαρχικού παραπτώματος

1. Πειθαρχικό παράπτωμα αποτελεί κάθε υπαίτια και καταλογιστή παράβαση του υπηρεσιακού καθήκοντος με πράξη (ενέργεια ή παράλειψη).

2. Το υπηρεσιακό καθήκον προσδιορίζεται από τις υποχρεώσεις που επιβάλλονται στον αστυνομικό από τις διατάξεις του Συντάγματος, των νόμων, των κανονισμών του Σώματος, των διαταγών της Υπηρεσίας καθώς και από τη συμπεριφορά, που πρέπει να τηρεί ο αστυνομικός εντός και εκτός υπηρεσίας λόγω της ιδιότητάς του.

3. Τα πειθαρχικά παραπτώματα τιμωρούνται ακόμη και αν τελέσθηκαν εκτός του εδάφους της επικράτειας.

Θέμα 2^ο

Δημόσιοι υπόλογοι, άρθρο 16 του Ν.1481/1984 (ΦΕΚ Α΄ 152 / 1984), «Οργανισμός Υπουργείου Δημόσιας Τάξης»

Άρθρο 16

Δημόσιοι υπόλογοι

1. Όσοι από το προσωπικό του Υπουργείου εκτελούν με οποιοδήποτε τρόπο καθήκοντα εκκαθαριστή αποδοχών ή δαπανών ή διαχειριστή χρημάτων ή άλλων αξιών ή υλικού είναι δημόσιοι υπόλογοι και λογοδοτούν σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου για το δημόσιο λογιστικό, που διέπουν τους δημόσιους υπόλογους.

2. Τα ένσημα, χρήματα παρασκευής συσσιτίου, τα είδη και υλικά των πρατηρίων και λεσχών και οι εισπράξεις τους θεωρούνται κατά τη διαχείρισή τους ότι ανήκουν στο Δημόσιο και όσοι τα διαχειρίζονται είναι δημόσιοι υπόλογοι. 

Δικονομικό Ποινικό Δίκαιο

α) Θεωρία

Θέμα 1^ο

Άρθρο 157

Επίδοση σε στρατιωτικούς και λοιπούς

Αν αυτός στον οποίο πρόκειται να γίνει η επίδοση είναι στρατιωτικός που υπηρετεί στο στρατό ξηράς, η επίδοση γίνεται στον ίδιο διαμέσου του φρουράρχου του τόπου στον οποίο υπηρετεί. Αν βρίσκεται σε πολεμικό πλοίο ή είναι στρατιωτικός που υπηρετεί στο ναυτικό ή στην αεροπορία ή ανήκει στη χωροφυλακή, την αστυνομία πόλεων, την πυροσβεστική υπηρεσία, 

τη δασοφυλακή ή την αγροφυλακή ή το λιμενικό σώμα ή το σώμα φαροφυλάκων, η επίδοση γίνεται διαμέσου του διοικητή του. Τέλος, αν αυτός στον οποίο πρόκειται να γίνει η επίδοση είναι προϊστάμενος της αρμόδιας υπηρεσίας, η επίδοση γίνεται διαμέσου του προϊσταμένου  υπουργού.  

Θέμα 2^ο

Άρθρο 180

Αυτοψία, πότε και πώς ενεργείται

1. Αυτοψία μπορεί να γίνει σε όλα τα στάδια της διαδικασίας σε τόπους, πράγματα ή ανθρώπους, για να βεβαιωθούν η τέλεση και οι περιστάσεις του εγκλήματος. 

2. Αν το έγκλημα δεν άφησε ίχνη ή άλλες υλικές εκδηλώσεις ή αν αυτές εξαλείφθηκαν ή αλλοιώθηκαν, εκείνος που ενεργεί την αυτοψία περιγράφει την παρούσα κατάσταση των πραγμάτων, ελέγχοντας συνάμα κατά το δυνατό και την προηγούμενη. 

3. Για την αυτοψία συντάσσεται έκθεση (άρθρ. 148 κ.ε.). 

β) Πρακτικό

Ο Α εξυβρίζει την 15:00 ώρα της 25-10-2010 τον Β, γείτονα του διότι έχουν προσωπικές διαφορές και στη συνέχεια τον χτυπάει στο πρόσωπο με τα χέρια του με αποτέλεσμα να του προξενήσει απλή σωματική βλάβη, αδίκημα πλημμεληματικού χαρακτήρα που διώκεται με έγκληση. Ο Β υποβάλλει έγκληση στον Αρχιφύλακα Δ, αξιωματικό υπηρεσίας του Α.Τ. της περιοχής, την 07:00 ώρα της επομένης 26-10-2010, μεταβαίνοντας στο τμήμα μετά από νυχτερινή διασκέδαση. Πώς θα ενεργήσει ο Δ;

ΑΠΟΚΡΙΣΗ

Στο αρ. 6 του Συντάγματος  γίνεται αναφορά στο αυτόφωρο έγκλημα χωρίς να προσδιορίζονται τα δομικά του χαρακτηριστικά στοιχεία. Η περιγραφή αυτή λαμβάνει χώρα στο αρ. 242 ΚΠΔ, όπου ορίζεται πως αυτόφωρο είναι:

α) το έγκλημα την ώρα που γίνεται (είναι εν τω πράττεσθαι – γνήσια ή κύρια μορφή του αυτοφώρου) – αρ.242 §1 εδ.α ΚΠΔ  και

β) το έγκλημα που έγινε  πρόσφατα ( όταν εττελέσθη προσφάτως – μη γνήσια, οιονεί, ή καταχρηστική μορφή) – αρ.242 §1 εδ. β ΚΠΔ.

Ειδικότερα ως προς την ανάλυση του συγκεκριμένου ζητήματος ισχύουν τα εξής:

α1) Ως προς το γνήσιο αυτόφωρο έγκλημα (αρ. 242 §1 εδ. α ΚΠΔ) 

Το έγκλημα για να είναι αυτόφωρο δεν πρέπει απλά να είναι ΄΄εν τω πράττεσθαι΄΄ ή να γίνεται  αλλά να καταλαμβάνεται τη στιγμή που γίνεται ή διαπράττεται.

Η κατάληψη προυποθέτει ένα υποκείμενο το οποίο είναι παρόν (παρευρίσκεται) όταν εκτελείται η αξιόποινη πράξη . Κατά συνέπεια είναι αναγκαίο κάποιος τρίτος να υπάρχει όταν εκτυλίσσεται το εγκληματικό γεγονός. Βασική προυπόθεση αποτελεί η παρουσία κάποιου τρίτου προσώπου που καταλαμβάνει το δράστη όταν διενεργεί κάποια αξιόποινη πράξη. Από την άποψη αυτή το αυτόφωρο συσχετίζει το έγκλημα και εκείνον που το πραγματώνει (φυσικό – άμεσο αυτουργό) με τρίτα άτομα. Δομικό στοιχείο συνεπώς είναι η ύπαρξη αυτής της σχέσεως συσχετίσεως, χωρίς τη συνδρομή της οποίας δεν είναι  δυνατόν να γίνεται λόγος για αυτόφωρο. Δεν αρκεί το γεγονός της πραγματώσεως των στοιχείων της αντικειμενικής υποστάσεως κάποιου εγκλήματος. Απαιτείται αναγκαία σώρευση και δύο άλλων παραγόντων:

·        η παρουσία εκείνου που με τη συμπεριφορά του γίνεται ο φυσικός (άμεσος) αυτουργός του εγκλήματος και

·        η παρουσία ενός άλλου ή άλλων προσώπων τα οποία παρατηρούν την πραγμάτωση της αξιόποινης πράξης.

Σύμφωνα με την άποψη αυτή το αυτόφωρο συσχετίζει το έγκλημα και εκείνον που το πραγματώνει με τρίτα άτομα, η δε σχέση αυτή συσχέτισης δεν αρκεί να καταφάθηκε απλώς στο παρελθόν, αλλά πρέπει να διατηρείται και κατά τη στιγμή εκείνη, οπότε διαμορφώνεται η αντίληψη μας σχετικά με το αν θεμελιώνεται ή όχι στην αυτόφωρη μορφή του.

Συνεπώς και εν κατακλείδι κάθε έγκλημα μπορεί να προσλάβει τον χαρακτήρα του αυτοφώρου, εάν και εφόσον αποκρυσταλλωθεί η παραπάνω σχέση συσχέτισης. Περαιτέρω κατάληψη κατά τη διάπραξη σημαίνει μέχρι και το στάδιο της τυπικής αποπεράτωσης του εγκλήματος. Παρέλκει δε να σημειώσουμε ότι το έγκλημα είναι  ΄΄εν τω πράττεσθαι΄΄ και όταν βρίσκεται στο στάδιο της απόπειρας.

Τρίτα πρόσωπα που καταλαμβάνουν το δράστη όταν τελεί κάποια αξιόποινη πράξη είναι ιδιαίτερα εκείνα που εξουσιοδοτούνται ή επιτάσσονται από το νόμο να κάνουν τις απαραίτητες για τις περιστάσεις αυτές ενέργειες. Είναι δηλαδή στα αυτόφωρα κακουργήματα ή πλημμελλήματα οι ανακριτικοί υπάλληλοι γενικοί (αρ. 33 ΚΠΔ), ειδικοί (αρ. 34 ΚΠΔ), οι αστυνομικοί υπαλληλοι έστω κι αν δεν έχουν την ιδιότητα του προανακριτικού υπαλλήλου και οι πολίτες (αρ. 275 § 1 ΚΠΔ), ενώ στα αυτόφωρα πταίσματα μόνο  οι ανακριτικοί υπάλληλοι και οι αστυνομικοί υπάλληλοι ( αρ. 409 ΚΠΔ).

β1) Ως προς το μη γνήσιο , οιονεί ή καταχρηστική μορφή του αυτοφώρου εγκλήματος (αρ. 242 §1 εδ. β ΚΠΔ)

Το μη γνήσιο αυτόφωρο έγκλημα εξομοιώνεται καταχρηστικά με το γνήσιο παρότι στην πραγματικότητα δεν  υφίσταται αυτόφωρη κατάληψη, ούτε η αποδεικτική πιθανότητα αγγίζει τη βεβαιότητα όπως συμβαίνει στο γνήσιο αυτόφωρο άγκλημα. Έτσι ενώπιον οιονεί αυτοφώρου εγκλήματος βρισκόμαστε:

·        Όταν ο δράστης καταδιώκεται από τη δημόσια δύναμη ή από τον παθόντα ή με δημόσια κραυγή ή

·        Όταν συλλαμβάνεται οπουδήποτε να έχει αντικείμενα ή ίχνη από τα οποία συμπεραίνεται ότι διέπραξε το έγκλημα σε πολύ πρόσφατο χρόνο.

Προκύπτει επομένως ότι ο νομοθέτης με αυτή του την ενδεικτική αναφορά έσπευσε να εξειδικεύσει την έννοια που ‘έγινε πρόσφατα’.

γ) Συμπερασματική τοποθέτηση με βάση την δογματική ανάλυση του αυτοφώρου εγκλήματος.

Μετά από ολόκληρη την εκτενή ανάλυση η οποία προηγήθηκε η προσεκτική εκτίμηση του υπό κρίση θέματος, δεν καταλείπει καμιά αμφιβολία ότι στην συγκεκριμένη αυτή περίπτωση που αναφέρεται η πρακτική άσκηση, δεν υφίσταται αυτόφωρο έγκλημα διότι:

γ1) δεν υπάρχει αυτόφωρο γνήσιο ή κύριο έγκλημα ( εξύβριση-απλή σωματική βλάβη) όπου ποιοτικό γνώρισμα είναι η παγίωση της σχέσεως εκείνης η οποία συνδέει το δράστη Α με τους τρίτους (αρ. 242 §1 εδ. α ΚΠΔ σε συνδυασμό με αρ. 275 § 1 ΚΠΔ)

γ2) δεν υπάρχει μη γνήσιο οιονεί αυτόφωρο έγκλημα, καταχρηστική μορφή (εξύβριση-απλή σωματική βλάβη) διότι δεν συντρέχουν οι προυποθέσεις του αρ. 242 § 1 εδ. β ΚΠΔ.

Σπεύδουμε όμως να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι η μη κατάφαση του αυτοφώρου εγκλήματος δεν σημαίνει ότι ελλείπει και η αξιόποινη συμπεριφορά του Α και ως εκ τούτου ο δράστης θα παραμείνει ατιμώρητος. Ο αξιωματικός υπηρεσίας Δ υποχρεούται να εξηγήσει τον άμεσα παθόντα Β όλα τα παραπάνω χωρίς όμως να συλληφθεί ο Α ελλείψει αυτοφώρου εγκλήματος ( η σύλληψη γίνεται είτε με αυτόφωρο έγκλημα είτε όταν υπάρχει αιτιολογημένο δικαστικό ένταλμα – αρ.6 § 1 Σύνταγμα). Η έννοια του αυτοφώρου εγκλήματος αναιρείται διότι ο παθών Β δεν προσήλθε αμέσως στο αστυνομικό τμήμα για να καταγγείλει τις αξιόποινες πράξεις (εξύβριση-απλή σωματική βλάβη), ο δε διαδραμών χρόνος δεν δικαιολογείται από το αναγκαίο χρονικό διάστημα μετάβασης. Δεν θα είχε αναιρεθεί η έννοια του αυτοφώρου εάν υπήρχαν σοβαροί  και ανυπέρβλητοι λόγοι όπως μετάβαση στο νοσοκομείο ή σε γιατρό ή σε φαρμακείο για την ιατρική αντιμετώπιση των κακώσεων που προήλθαν από τις απλές σωματικές βλάβες ( ο Β προτίμησε τη διασκέδαση παρά την άμεση υποβολή της έγκλησης στην αρμόδια αρχή). Έτσι το μόνο που απομένει για την εκτέλεση των νομίμων καθηκόντων είναι ο Αρχιφύλακας Δ να υποβάλλει τη γραπτή έγκληση μαζί με τα αποδεικτικά έγγραφα ιατρών στον αρμόδιο εισαγγελέα πλημμελλειοδικών ενημερώνοντας τον και προφορικώς αν ο παθών Β απαιτεί τη σύλληψη του δράστη Α μέσα στα όρια του αυτοφώρου για να ακολουθηθεί η αυτόφωρη διαδικασία που προβλέπουν τα άρθρα 417 επ. ΚΠΔ (αρ. 46 ΚΠΔ).

Το αναφερόμενο πρακτικό είναι ΑΥΤΟΥΣΙΟ το υπ΄αριθμ. 113 από τις 200 πρακτικές ασκήσεις Ποινικής Δικονομίας στο στάδιο της προδικασίας, Νομικού-Ποινικολόγου-Εγκληματολόγου Νικολάου Αθ. Δερμενούδη.

 Οι απαντήσεις των θεμάτων δόθηκαν από το Νομικό-Ποινικολόγο-Εγκληματολόγο, φροντιστή της ποινικής δικονομίας του ποινικού και του αστυνομικού δικαίου Νικολάου Αθ. Δερμενούδη.

Οποιαδήποτε πληροφορία στα τηλ.  γραφείου: 25410 77560 – Fax: 25410 67205, κιν.: 6979847227 και στο e–mail: al–kat@xan.forthnet.gr

Ευχόμαστε σε όλους τους υποψηφίους των εν λόγω εξετάσεων καλή συνέχεια στα αυριανά μαθήματα (ξένες γλώσσες) και καλά αποτελέσματα!

Η Οργανωτική – Συντονιστική Επιτροπή της Σ.Κ.Α.Υ.

«Πρώτα ο συνάδελφος»