Στα άδυτα του ελληνικού CSI !

Στους δαιδαλώδεις διαδρόμους του συνολικά πέντε ορόφων κτιρίου της έχουν εξιχνιαστεί μερικά από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα που κατά καιρούς μονοπώλησαν τα πρωτοσέλιδα του εγχώριου Τύπου και καθήλωσαν το πανελλήνιο, άλλα λόγω της πρωτοφανούς αγριότητας των δραστών τους και άλλα λόγω του «χειρουργικού» σχεδιασμού και εκτέλεσής τους. Καθένας από τους σχεδόν 420 αστυνομικούς και εξειδικευμένους επιστήμονες που την επανδρώνουν μπορεί δικαίως να υπερηφανεύεται ότι έχει βάλει το δικό του λιθαράκι στην εξάρθρωση επικίνδυνων συμμοριών και την καταδίκη αδίστακτων απατεώνων. Από το ισόγειό της έχει περάσει -και έχει φυσικά φωτογραφηθεί- το «ανφάν γκατέ» των φυλακών ολόκληρης της χώρας, από πρώην αξιωματούχους με παχυλούς μισθούς και… μακριά χέρια μέχρι ευφάνταστους φτωχοδιαβόλους με «μεγάλες» ιδέες.

Πρόκειται για τα μάτια, τα αυτιά και τη… μύτη της Ελληνικής Αστυνομίας, μια και χωρίς αυτήν πολλές από τις υποθέσεις που σήμερα είτε έχουν πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης είτε έχουν ήδη διαλευκανθεί, θα είχαν προ πολλού μπει στο αρχείο. Ο λόγος για τη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών (ΔΕΕ) της ΕΛ.ΑΣ., στους υπερσύγχρονους χώρους της οποίας ξεναγήθηκε η «κυριακάτικη δημοκρατία» καταγράφοντας εικόνες που χωρίς καμία υπερβολή φέρνουν στο μυαλό τις γνωστές τηλεοπτικές σειρές CSI. Μάλιστα, το προσωπικό της ΔΕΕ έχει πλέον ακόμη έναν λόγο να είναι υπερήφανο για το έργο του, αφού πριν από μερικές ημέρες η υπηρεσία τους απέκτησε διαπίστευση ISO 17025 από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ) και την αντίστοιχη Κυπριακή Εταιρία Πιστοποίησης. «Με αυτήν τη διαπίστευση λύνονται ουσιαστικά τα χέρια της υπηρεσίας και πλέον τα αποτελέσματα των ερευνών που διεξάγονται σε αυτή δεν αμφισβητούνται. Είναι ουσιαστικά ένα σύστημα διασφάλισης των υποθέσεων που χειρίζεται η ΕΛ.ΑΣ.» τονίζει ο ταξίαρχος Γεώργιος Καρανάσιος, ο οποίος βρίσκεται στο «τιμόνι» της ΔΕΕ. Κατόπιν αυτής της εξέλιξης η ΔΕΕ ανήκει και με τη «βούλα» πια σε ένα διεθνές δίκτυο εγκληματολογικών εργαστηρίων ανταλλαγής δεδομένων, αποτυπωμάτων και DNA μεταξύ χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως εξηγεί η αναπληρώτρια διευθύντρια της Υποδιεύθυνσης Βιολογικών και Βιοχημικών Εξετάσεων και Αναλύσεων, αστυνομική διευθύντρια δρ Ιωάννα Πολάτου.

Στο «μελίσσι» της ΔΕΕ, το οποίο εδώ και σχεδόν τρία χρόνια στεγάζεται σε ολοκαίνουργιες εγκαταστάσεις 32.000 τ.μ. επί της λεωφόρου Αθηνών, η οργάνωση και ο επαγγελματισμός αποτελούν αναγκαία συστατικά, καθώς χωρίς αυτά η αξιοπιστία της θα βρισκόταν υπό συνεχή αμφισβήτηση. Προκειμένου να το αντιληφθεί αυτό κανείς, αρκεί να αναλογιστεί τις υποθέσεις στων οποίων τη διαλεύκανση έχουν συμβάλει τα στελέχη της. Η εξάρθρωση της 17 Νοέμβρη, η υπόθεση της απαγωγής του εφοπλιστή Περικλή Παναγόπουλου, το αεροπορικό δυστύχημα του «Helios», οι πυρκαγιές του 2007 και η ληστεία στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας αποτελούν μόνο μερικές από τις χιλιάδες υποθέσεις, με τις οποίες καταπιάνονται σε ετήσια βάση οι άνδρες και οι γυναίκες της ΔΕΕ, πολλοί εκ των οποίων συνδυάζουν την ιδιότητα του αστυνομικού με αυτή του επιστήμονα δημιουργώντας ένα εξαιρετικά… επικίνδυνο μείγμα για το έγκλημα. Αλλωστε, ακόμη και η εμφάνιση των στελεχών ή η ατμόσφαιρα στα γραφεία και τα εργαστήρια της ΔΕΕ δεν θυμίζουν σε τίποτα τη στερεοτυπική εικόνα που οι περισσότεροι από εμάς -και σε πολλές περιπτώσεις όχι άδικα- έχουμε σχηματίσει για την ΕΛ.ΑΣ. Οπως και να έχει, μια βόλτα στους διαδρόμους της ΔΕΕ αρκεί για να πείσει τον καθένα ότι Αστυνομία δεν είναι μόνο τα ΜΑΤ του Συντάγματος και των Σκουριών.

«Αρωμα» νοσοκομείου στις… αναλύσεις DNA!

Τον Ιούνιο του 2012 το τμήμα Βιολογικών και Βιοχημικών Εξετάσεων και Αναλύσεων της ΔΕΕ αναβαθμίστηκε σε Υποδιεύθυνση, γεγονός που αποδεικνύει την αναγνώριση, της οποίας χαίρει το έργο των στελεχών του. Ενδεικτικό της υψηλής κατάρτισης των 41 αξιωματικών και υπαξιωματικών που στελεχώνουν την ΥΒΒΕΑ, είναι ότι οι 25 από αυτούς είναι κάτοχοι πανεπιστημιακών τίτλων, ενώ -όπως περιγράφει με περηφάνια ο Κωνσταντίνος Μαζίτσος, τμηματάρχης του τμήματος Εθνικού Αρχείου Δεδομένων Γενετικών Τύπων που υπάγεται στην ΥΒΒΕΑ- «τα μηχανήματα και τα kits που χρησιμοποιούμε είναι τελευταίας τεχνολογίας και παράλληλα αναβαθμίζουμε συνεχώς την τεχνογνωσία μας ταξιδεύοντας συχνά σε Ευρώπη και Αμερική για συνέδρια και διεργαστηριακές ασκήσεις».

Οι άσπρες εργαστηριακές ρόμπες και οι χειρουργικές μάσκες που φορούν σχεδόν σε όλους τους χώρους οι ειδικών καθηκόντων αστυνομικοί παραπέμπουν περισσότερο σε νοσοκομείο ή ερευνητικό εργαστήριο παρά σε υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ. Το αποστειρωμένο περιβάλλον στα εργαστήρια της ΥΒΒΕΑ φανερώνει ότι και το παραμικρό λάθος, η παραμικρή απροσεξία μπορεί να είναι καταστροφική για την έκβαση των ερευνών κάποιας από τις -συνήθως εξαιρετικά σοβαρές- υποθέσεις, στων οποίων τη διαλεύκανση συμβάλλει. Οι χειριστές των πανάκριβων μηχανημάτων λήψης, απομόνωσης και ανάλυσης του DNA βρίσκονται συνεχώς σκυμμένοι πάνω από αυτά, ενώ η είσοδος επιτρέπεται μόνο με την απαραίτητη στολή.

Το Τμήμα που «παλεύει» καθημερινά με τον χρόνο

Ενα από τα πιο… πολυάσχολα τμήματα της ΔΕΕ είναι και αυτό των Χημικών και Φυσικών Εξετάσεων. Σε αυτό καταλήγουν από υπολείμματα αυτοσχέδιων εμπρηστικών μηχανισμών έως και τα δείγματα αίματος και ούρων που λαμβάνονται από άτομα, τα οποία εμπλέκονται σε διαφόρων μορφών αδικήματα υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ, όπως συμβαίνει συχνά σε αρκετά τροχαία ατυχήματα, εξηγεί ο επικεφαλής του τμήματος αστυνομικός διευθυντής και διδάκτωρ Φυσικής Μιχάλης Λάγιος.

Ομως αυτό που επιβαρύνει ιδιαίτερα το πρόγραμμα των στελεχών του τμήματος είναι το χρονικό περιθώριο, το οποίο έχουν στη διάθεσή τους, προκειμένου να αναλύσουν κάποιο δείγμα αίματος. «Από τη στιγμή που θα γίνει η αιμοληψία, το δείγμα έρχεται στο εργαστήριο για την εξέτασή του.

Αφού αυτή ολοκληρωθεί, γράφουμε την έκθεση πραγματογνωμοσύνης και την αποστέλλουμε στην υπηρεσία που αιτήθηκε την εξέταση. Το αποτέλεσμα κοινοποιείται στον εξεταζόμενο και κατόπιν του δίνεται προθεσμία πέντε ημερών για την υποβολή αιτήματος επανεξέτασης του δεύτερου δείγματος, το οποίο ήδη έχουμε και φυλάμε σε ειδικά ψυγεία. Αν το αίτημα γίνει δεκτό, τότε ακολουθούμε ξανά την ίδια διαδικασία. Ολα αυτά όμως πρέπει να έχουν γίνει εντός τριμήνου, καθώς το δείγμα μετά την παρέλευση αυτού του διαστήματος είναι ακατάλληλο για εργαστηριακή εξέταση» περιγράφει ο κ. Λάγιος.

Ο φόβος και ο τρόμος των… πλαστογράφων!

Πλαστά διαβατήρια και άλλα έγγραφα από κάθε γωνιά της Γης, ντάνες παραχαραγμένων χαρτονομισμάτων, ακόμη και πλαστά κέρματα των 50 λεπτών κατάσχονται από ολόκληρη τη χώρα με τελικό προορισμό το Τμήμα Γραφολογίας και Πλαστότητας Εντύπων και Αξιών. Εκεί, τα ειδικά εκπαιδευμένα στελέχη τα περνούν από κόσκινο, εντοπίζοντας λάθη και «κακοτεχνίες» των παραχαρακτών, οι πρακτικές των οποίων γίνονται ολοένα και πιο εξεζητημένες! Ωστόσο, ταυτόχρονα το προσωπικό του αρμοδίου τμήματος της ΔΕΕ δουλεύοντας συστηματικά αναβαθμίζει συνεχώς τις γνώσεις, την τεχνογνωσία και τον εξοπλισμό του, αποκτώντας εμπειρίες, οι οποίες αποδεικνύονται πολύτιμες στον ατέρμονο αγώνα δρόμου ενάντια σε πλαστογράφους και παραχαράκτες.

«Αυτά που κυρίως μας απασχολούν είναι τα χαρτονομίσματα, χωρίς ωστόσο να έχουμε δραματική αύξηση από την εποχή της δραχμής, παρότι σήμερα μιλάμε για ένα νόμισμα το οποίο χρησιμοποιείται σε 17 χώρες. Οπως είναι φυσικό, λοιπόν, έχουμε εισροή παραχαραγμένων χαρτονομισμάτων και από άλλες χώρες» περιγράφει ο τμηματάρχης του Τμήματος Εργαστηρίων Δικαστικής Γραφολογίας και Πλαστότητας Εντύπων και Αξιών, αστυνομικός υποδιευθυντής Νίκος Σκαρτσής, ο οποίος παλιότερα έχει υπηρετήσει ως εξεταστής σε ένα εξίσου νευραλγικό τμήμα της ΔΕΕ, αυτό των Πυροβόλων Οπλων και Ιχνών Εργαλείων. Πάντως, αυτό το οποίο με τη σιγουριά της πείρας του τονίζει ο ίδιος είναι ότι δεν υπάρχει το τέλειο πλαστό.

Η περιζήτητη ομάδα που ψάχνει τα αποτυπώματα!

«Ερευνα Σκηνής Εγκλήματος ή αλλιώς το CSI Αθηνών», όπως λέει χαμογελώντας ο τμηματάρχης του Τμήματος Εξερευνήσεων, αστυνομικός υποδιευθυντής Γεώργιος Νικολόπουλος. Η εξερεύνηση σκηνών εγκλημάτων, η συλλογή πειστηρίων και η αναζήτηση ιχνών αποτελούν την καθημερινότητα αλλά και την ειδικότητα όσων υπάγονται στο εν λόγω τμήμα, γεγονός που τους καθιστά αυτομάτως ιδιαίτερα… περιζήτητους, αφού χωρίς αυτούς σημαντικά στοιχεία από εγκληματικές ενέργειες θα περνούσαν απλώς απαρατήρητα. Από τη μία στιγμή στην άλλη τα στελέχη του Τμήματος Εξερευνήσεων μπορούν να βρεθούν από την Κρήτη έως την Αλεξανδρούπολη «βλέποντας» αυτά που οι υπόλοιποι αγνοούν!

Ισως η πιο χαρακτηριστική εικόνα από τη δουλειά του Τμήματος να είναι αυτή του εντοπισμού δακτυλικών αποτυπωμάτων σε κινητές και ακίνητες επιφάνειες με τη χρήση ρινισμάτων σιδήρου ή ακόμη και ειδικών δεσμών φωτός, αν αυτά δεν είναι ορατά. «Οι βασικές ιδιότητες των αποτυπωμάτων είναι τρεις: Το ανόμοιο, το αμετάβλητο και το αναλλοίωτο. Αυτά δημιουργούνται από τον τέταρτο μήνα της κύησης και τα “κουβαλάμε” μαζί μας για πάντα» εξηγεί ο κ. Νικολόπουλος, υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτυπωμάτων στη εγκληματολογία και τη χρησιμότητά τους στην εξιχνίαση πολύπλοκων υποθέσεων, κάτι που απαιτεί τεράστια πείρα, μια και οι αποφάσεις, παρά την συνδρομή της τεχνολογίας, παίρνονται τελικά με το… μάτι!

Φωτογράφοι ληστών που «καταπίνουν» χιλιόμετρα

Στον φακό των φωτογράφων του τμήματος Μεθοδικοτήτων – Φωτογραφικού έχουν κατά καιρούς «ποζάρει» μερικοί από τους πιο επικίνδυνους εγκληματίες της χώρας καθώς και δεκάδες… VIPs που πλέον βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα. Ολοι μας κάποια στιγμή, πιθανότατα χωρίς να το ξέρουμε, έχουμε δει φωτογραφίες συλληφθέντων τραβηγμένες στο ισόγειο της ΔΕΕ, με τη συνοδεία του απαραίτητου, χαρακτηριστικού αριθμού, ο οποίος θα «κοσμεί» για πάντα τον λεγόμενο «φάκελό» τους. «Εκτός αυτού, είμαστε το πρώτο συνεργείο που θα μπει στη σκηνή του εγκλήματος προκειμένου να αποτυπώσουμε φωτογραφικά τη σκηνή. Αυτό συμβαίνει πριν ακόμη σε αυτό μπει οποιοδήποτε άλλο συνεργείο της ΔΕΕ» λέει ο τμηματάρχης του, αστυνόμος Α’ Ευστράτιος Ματακούλιας.

Ενδεικτικό της ζήτησης των μόλις 43 ανδρών και γυναικών του τμήματος είναι ότι μόνο για το 2012 οι υποθέσεις στις οποίες κλήθηκαν να συμβάλουν αγγίζουν τις 10.700, με τους φωτογράφους να καλύπτουν συνολικά 148.000 χιλιόμετρα! Ακόμη μία από τις αρμοδιότητες του τμήματος Μεθοδικοτήτων-Φωτογραφικού είναι η εργαστηριακή ανάλυση και επεξεργασία οπτικοακουστικού υλικού, το οποίο συνήθως προέρχεται από κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης. Ενα από αυτά ήταν το βίντεο της δολοφονικής επίθεσης στη Marfin το 2010, το οποίο από την πρώτη στιγμή έφτασε για ανάλυση και επεξεργασία στα γραφεία της ΔΕΕ.

Οι εξπέρ στις ταυτίσεις των πυροβόλων όπλων

Το λεγόμενο «τέταρτο τμήμα» της ΔΕΕ, αυτό των Εργαστηρίων Πυροβόλων Οπλων και Ιχνών Εργαλείων, είναι αυτό στο οποίο καταλήγουν τα όπλα ή τα εργαλεία τα οποία έχουν κατά καιρούς χρησιμοποιηθεί σε τρομοκρατικές επιθέσεις και άλλες συμπλοκές. Στις αρμοδιότητές του συμπεριλαμβάνεται η διενέργεια εργαστηριακών συγκριτικών εξετάσεων, ώστε να διαπιστωθεί αν τα εν λόγω όπλα έχουν χρησιμοποιηθεί περισσότερες από μία φορές, ενώ για τον σκοπό αυτό διενεργούνται μέχρι και δοκιμαστικές βολές σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο υπόγειο της ΔΕΕ, με σκοπό την ταύτιση των λεγόμενων «δειγματικών» με τα «ορφανά» όπλα.

Στη συνέχεια, με τη χρήση ειδικού ηλεκτρονικού συγκριτικού μικροσκοπίου και του συστήματος Evofinder επιχειρείται η ταύτιση των όπλων, μέσω κυρίως των «σημαδιών» που αυτά αφήνουν στους κάλυκες.

Παρά τη συχνή αναφορά του εν λόγω τμήματος στα ΜΜΕ, πάντως, το προσωπικό του προτιμά να κρατά χαμηλούς τόνους, μια και οι υποθέσεις τις οποίες χειρίζεται είναι συνήθως ιδιαίτερα επικίνδυνες, ενώ και η φύση της δουλειάς δεν επιτρέπει τις… πολλές κουβέντες. Ωστόσο, αυτό που οι ίδιοι οι αναλυτές λένε με υπερηφάνεια είναι ότι είναι σχεδόν απίθανο να τους ξεφύγει το παραμικρό σε ό,τι αφορά την ταυτοποίηση όπλων και εργαλείων, και αυτό οφείλεται στα τεχνολογικά μέσα που διαθέτουν αλλά κυρίως στην πείρα.

Αγγελος Σκορδάς

Φωτό: Χρήστος Ζήνας

Πηγή: www.dimokratianews.gr